ایدز و آزمایشات قبل از ازدواج
ازدواج تحول عمیقی در زندگی هر فرد است که در آن شناخت و اشتراکات اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی مهمترین اصول می باشد و در عین حال آگاهی از میزان سلامت زوجین نیز جایگاه ویژه ای دارد.به همین منظور خواسته بسیاری از خانواده هاست که انجام آزمایش ایدز در آزمایش های پیش از ازدواج دختر و پسر گنجانده شود تا از سلامت طرف مقابل اطمینان حاصل کنند.
افزایش آمار ایدز در سالهای اخیر، برای همه نگرانکننده است. اما وقتی اعلام میشود که بیش از 50 درصد موارد جدید ابتلا به ایدز مربوط به افراد زیر25سال است، این نگرانیها بخصوص برای خانوادهها چند برابر میشود زیرا به دلیل نبود آزمایش اجباری بیماریهایی چون ایدز و هپاتیت پیش از ازدواج، بسیاری از افرادی که ازدواج میکنند از بیماریشان بیخبرند.
هم چنین در هفته های اخیر در همایشی اعلام شد که رفتارهای پرخطر به گروه سنی 15 تا 22 سال کاهش یافته و نوجوانان از 15 سالگی در معرض خطر ابتلا به ویروس ایدز هستند.
به بیانی دیگر در حالی که وارد هزاره جدید شده ایم، ویروس از بین برنده سیستم ایمنی بدن انسان یا همان HIV به ایفای نقشی بـرجستـه در بـه خـطر انـداختـن سـلامتی بشر در سراسر جهان ادامه می دهد. آمـارهـای ارائـه شـده اخـیر از سوی سـازمـان مـلل نـشان می دهـد که تقریباً 34 میلیون نفـر از مردم جهان به این بیماری مبتلا هستند و هر ساله تعـداد 5.6 میلیون نفر به این تعداد افزوده می گردد.
این اعداد و ارقام از این جهت خانوادهها را نگران میکند که جوانانشان در معرض خطر قرار میگیرند. اما این بحث یک مساله دیگر هم به همراه دارد که هر چند وقت یک بار بر سر زبانها میافتد؛ اجباری شدن آزمایش ایدز پیش از ازدواج.سال گذشته دکتر محمد اسماعیل مطلق، رییس اداره سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت خبر داده بود که گنجاندن آزمایش ایدز، در آزمایشهای قبل از ازدواج را در دست برنامه ریزی داریم.
موافقان اجباری شدن آزمایش ایدز پیش از ازدواج معتقدند با افزایش آمارهای ابتلا به این بیماری و در نظر گرفتن تعداد جوانان در سن ازدواج، بهتر است با اجباری شدن این آزمایش از یک سو جلوی تولد نوزادان مبتلا به ویروس اچ آی وی گرفته شود و از سوی دیگر اطمینان خاطری برای خانوادهها فراهم شود.
موافقان اجباری شدن آزمایش ایدز پیش از ازدواج معتقدند با افزایش آمارهای ابتلا به این بیماری و در نظر گرفتن تعداد جوانان در سن ازدواج، بهتر است با اجباری شدن این آزمایش از یک سو جلوی تولد نوزادان مبتلا به ویروس اچ آی وی گرفته شود و از سوی دیگر اطمینان خاطری برای خانوادهها فراهم شود
اما طی هفته های اخیر دکتر حمید عمادی کوچک، معاون آموزشی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا - واحد علوم پزشکی ایران، با بیان این مطلب، گفت: انجام این آزمایش اگر به صورت داوطلبانه و قبل از ازدواج صورت گیرد بهتر است تا زوجین با رضایت و تفاهم کامل برای انجام این تست اقدام کنند. زیرا با اجباری شدن آن بسیاری از راه های نادرست تقلب و دخالت در نتیجه آزمایش و واکنشهایی از این قبیل را به دنبال خواهد داشت.
این متخصص بیماریهای عفونی با تاکید بر اینکه از آن جایی که بیماری ایدز ممکن است به مدت 3 ماه پس از ورود ویروس به بدن تشخیص داده شود، افزود: بهتر است این آزمایش، قبل از ازدواج برای اطمینان از سلامتی و به صورت داوطلبانه انجام گیرد، کما اینکه اگر فردی قبل از ازدواج رفتارهای پرخطر چون استفاده از سرنگ مشترک در تزریق یا داشتن شریک جنسی متعدد باشد، ممکن است به بیماریهای عفونی مانند هپاتیت مبتلا شده باشد و درصد بسیار کمی از افراد بر اثر نیش پشه یا رعایت نکردن نکات بهداشتی در دندانپزشکی به این قبیل بیماریها مبتلا می شوند. بنابراین داشتن آگاهی و کسب دانش در این زمینه برای همه ضروری بوده و در به کار گیری آن در امر ازدواج امری مهم تر تلقی می شود.
در حال حاضر آخرین آمار تعداد مبتلایان به ایدز در کشور حدود 23 هزار و 125 نفر است که بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت آمار واقعی مبتلایان به ایدز در هر کشور حدود چهار برابر بیشتر از آمار رسمی است.
بر اساس این آمار، موارد ابتلا به ایدز در ایران در زنان 8.5 درصد و در مردان 91.5 درصد است. همچنین راه انتقال ایدز از طریق اعتیاد تزریقی 69.8 درصد، مادر به کودک 0.8 درصد، موارد نامشخص 18.3 درصد و از طریق آمیزش جنسی 10 درصد گزارش شده است.
با این تفاسیر در حال حاضر زوجهای جوان باید قبل از ازدواج، پاسخ آزمایشهای تشخیصی برای تالاسمی و اعتیاد به موادمخدر را به دفتر ثبت ازدواج ارائه کنند؛ اما انجام آزمایش تشخیص ایدز برای ازدواج اجباری نیست.
اما با توجه به استقبال خانوادهها، سوالی که مطرح میشود این است که امکان اجباری شدن آزمایش ایدز وجود دارد یا اینکه نتیجه این آزمایش چقدر معتبر خواهد بود؟
آزمایشی که اعتبار ندارد
ظاهرا آزمایش اجباری ایدز در دنیا هم تنها در برخی از کشورها انجام میشود و از طرفی ویروس اچ آی وی نیز به راحتی دستش را رو نمیکند.
دکتر محمدمهدی گویا، رییس مرکز بیماریهای واگیر وزارت بهداشت از جمله کسانی است که انجام این آزمایش تا قبل از ازدواج را ضروری نمیبیند.
او میگوید: اجباری بودن این آزمایش در کشورهایی صورت میگیرد که تعداد مبتلایان به بیماری ایدز در جمعیت در سن باروری آنها به 5 درصد رسیده باشد؛ در حالی که تعداد مبتلایان این بیماری در کشور ما هنوز کمتر از یک درصد جمعیت در سن باروری است.
او ادامه میدهد: از طرفی ممکن است نتیجه آزمایش ایدز فردی منفی باشد؛ اما فرد در دوره پنهان بیماری باشد.
رییس مرکز بیماریهای واگیر وزارت بهداشت معتقد است اجباری شدن آزمایش ایدز پیش از ازدواج، نه مقرون بهصرفه است و نه اعتبار و ارزش علمی دارد؛ اما زوجهایی که تمایل به این کار دارند، میتوانند با مراجعه به مراکز مشاوره پیش از ازدواج، درخواست کنند که چنین آزمایشی انجام دهند
در واقع از زمانی که ویروس وارد بدن فرد میشود تا هنگامیکه نتیجه آزمایش مثبت شود، فاصله وجود دارد، که ممکن است این فاصله حتی به سال هم برسد. به این مرحله، مرحله پنجره میگویند. در مرحله پنجره، فرد آلوده و آلودهکننده است ولی نتیجه آزمایش او به طور کاذب، منفی میشود بنابراین داشتن یک تست منفی به معنای آلوده نبودن به ویروس HIV نیست.
براین اساس، رییس مرکز بیماریهای واگیر وزارت بهداشت معتقد است اجباری شدن آزمایش ایدز پیش از ازدواج، نه مقرون بهصرفه است و نه اعتبار و ارزش علمی دارد؛ اما زوجهایی که تمایل به این کار دارند، میتوانند با مراجعه به مراکز مشاوره پیش از ازدواج، درخواست کنند که چنین آزمایشی انجام دهند.
لزوم آموزش
کنار هم گذاشتن نظرات موافقان و مخالفان این بحث به اینجا میرسد که اجباری شدن این آزمایش برای خاطرجمعی زوجین میتواند راهحل خوبی باشد؛ اما مهمتر از این کار، آگاهی دادن به جوانان نسبت به راههای پیشگیری از ابتلا به ایدز، پرهیز از روابط خارج از چارچوب خانواده و جلوگیری از رفتارهای پرخطر آگاه کرد.
در واقع بـا نـبـودن واکسـن و درمان قطعی، تلاش ما برای غلبه بر بیماری مسـری HIV بـایـد روی پیشگیری از آن تمرکز یابد. چـه اعـمـال جـنـسی بـاشـد، چـه مـصـرف مـواد مخـدر و چه رفتارهای دیگری که فرد را در معرض خطر ابتلا قرار دهد؛ لازم اسـت مـردم از آموزش ها و مهارت های صحیح برای محافظت از خودشان بهره مند گردند.
بر این اساس بهتر است آزمایش ایدز قبل از ازدواج برای اطمینان از سلامت و به صورت داوطلبانه از سوی زوجها انجام گیرد و ابزارهای لازم نیز برای آموزش عمومی در گروههای سنی نوجوان و جوان فراهم شود.
تبیان